آ رزو های من ابلهند
آ رزو های من ابلهند
که میان ترانه های تو هیاهو می کنند
بگذار سراپا گوش باشم.
رابیندرانات تاگور/ ماه نو و مرغان اواره
امروزمنطق گفتار ترانه های مردمی موسوم به پاپ در شاخه های متنوع و اشکال گوناگونش، میل به سادگی و صراحت دارد آن هم اغلب نه برای القای فکر و انتقال اندیشه و بیان نکته با زبان ساده و بی پیرایه ،بلکه اساسا ساده انگاری و تلاش برای باز تولید حرف های عوامانه و رایج و طرح مسائل معمولی زندگی مثل جدل ها و سوز و بریز ها و گله گذاری ها . مثلا گفتگوهای عاشقانه که شالوده ترانه های تغزلی پاپ امروز است و بر محور ضمایر من و تو می چرخد و مبتنی است برموضوعاتی مثل شکوه و شکایت و بیان نیاز و طرح دعوی و گله دوری و هوای رسیدن و غیره نقل قول های رایج و نخ نمای عوامانه بدون غنای فکری یا حتا تجربه زندگی، موزون می شوند و ملحون می شوند و به گوش می رسند خواننده در طول خوانش آواز روایتگر جملات ساده بی حادثه و بی پشتوانه ای ست که تنها القای ریتمیک ان سبب غفلت شنونده از سخیف بودن ترانه است .
عبارت"دغدغه انسان امروز" که توجیه برخی ترانه سرایان است حرف کلی و نامفهومی ست که به تعداد تمام گرو ه های مردمی و طبقات فرهنگی جامعه تعریف دارد و آنچه که دراغلب ترانه های مردمی عرضه می شود معمولا دغدغه های ساده و پیش پا افتاده ی گروه های غیر حرفه ای موسیقی ست که معیار اثر گذاری و محک سنجش آن تجربه های فردی و فاقد پشتوانه علمی است بر این اساس ترانه پاپ ایرانی در اکثر تولید ات رایج مسیر ابتذال در کلمات را طی می کند سرایندگان ترانه ها نه بهره سنی قابل تاملی دارند نه تجربه زندگی قابل اعتنایی نه دانش گفتاری قابل اتکایی بی اطلاع از مدار های روانی و فکری جامعه و صرفا بر اساس دریافت های ذهنی از ترانه های مشابه و موجود به خلق اثر می پردازند در واقع تقلید و دنباله روی در عرصه ترانه سرایی مهمترین دغدغه انهاست .البته استعداد های قابل احترامی هم در بین جوانان ترانه سرا وجود دارد اما جریان عظیم و موج تولید ترانه اجازه میدان داری به انها نمی دهد.
در هر حال آنچه که مایه ی نگرانی ست نگهداشتن سلایق عامه مردم در سطحی نازل و میدان دادن به ذوق عامه برای حکم اندازی و تعیین سطح مفاهیم ترانه هاست . سر آخرنقش سفارش در ترانه را نمی شود انکار کرد سفارش هایی که عموما محصول تجربه های فردی ست با تکیه به امکان مالی که گاه از سوی شرکت های خصوصی و گاه از سوی ارگان های فرهنگی انجام می شود.آنچه در روند تولید یک اثر موسیقیایی کمتر مورد توجه قرار می گیرد مشاوره است و فقدان سیستمی برای نظر سنجی از نخبگان پیش از ثبت و ضبط و عرضه اثردر تیراژ گسترده.
اگر هیاهوی ارزوهای ابلهانه اجازه دهد شاعران حقیقی برای سخن گفتن عرصه های نامکشوف فراوانی دارند به قول تاگور
استاد
آرزوهای من ابلهند
که در میان ترانه های تو هیاهو می کنند
بگذار سرا پا گوش باشم
وبلاگ شخصی عبدالجبار کاکایی